|
MISMUNANDI
bakgrunnur listafólks gefur oft tilefni til umhugsunar
um gildi listmenntunar fyrir þá þróun
sem á sér stað í myndlistinni. Ef
hver kynslóð ætti að baki svipaða
menntun frá sömu slóðum, er líklegt
að myndlistin yrði æði einsleit og fátt
um endurnýun, því hvaðan ætti
hún að berast við slíkar aðstæður
? Þannig er listinni nauðsynlegt, að listamenn
hafi sem fjölbreyttasta reynslu að baki, hvort sem
byggir á námi hér á landi eða
á ólíkum stöðum erlendis. Þessi
hugleiðing tengis þeirri staðreind að Jónas
Viðar Sveinsson kemur inn í Íslenska myndlist
eftir örlítið óvenjulegum leiðum.Hann
nam við Myndlistaskólann á Akureyri, en
eftir að hafa unnið að list sinni um tíma
og haldið nokkrar sýningar norðan heiða
hélt hann 1990 til frekara listnáms í
Carrara á Ítalíu, sögufrægri
smáborg miðja vegu milli Genúa og Flórens.Þaðan
sneri hann aftur á síðasta ári, en
myndirnar sem hann sýnir hér byggja að líkindum
mikið á dvölinni við Genúaflóann,
þó þær séu unnar á
síðustu mánuðum. Jónas Viðar
sýnir hér ellefu málverk unnin með
blandaðri tækni. Þetta eru fremur sórar
myndir, sem eru í raun tvöfaldar í eðli
sínu; stórir fletirnir eru líkt og djúp
umgjörð minninganna og fjarlægðarinnar
sem hverfast um smærri ímyndir, sem í
sínum gyltu römmum mynda einskonar inntak eða
kjarna verkanna.Í flestum málverkunum byggir
listamaðurinn á vandlega afmörkuðum, djúpum
forgrunni, sem rís við sjónbaug upp í
fjarlægð, móðukennd fjöll, sem stundum
virðast kunnuleg í móðunni. Þessi
dimma umgjörð minnir um sumt á þá
nálgun við landið, sem Georg Guðni hefur
markað sér, eða þá minningarblæ
verka Húberts Nóa, einkum hvað litina varðar.
Þannig hafa yngri listamenn flett saman svipuðum
þáttum, en það sem hér ræður
mestu er persónulegt framlag Jónasar Viðars.Samanburðurinn
nær ekki til inntaksins, því eins og fyrr
segir eru hinar innri myndir hér mikilvægari,
þó umgjörðin sé alls ekki hlutlaus.
Hið innra og ytra tengjast gjarnan saman, t.d. í
með skuggum þeirra persóna, sem eru innan
gylta rammans, þannig að hér á sér
stað samvirkni fremur en aðskilnaður. Í
þessum myndum tekst listamaðurinn á við
nokkur skýr tákn mikilvægara frumþátta
í lífinu: Mann og konu, hið góða
og illa (og með þeim er einnig gefin í skyn
orka kynlífsins), ávexti jarðar og menningar
(í formi bókar). Við sjóndeildarhring
rísa svo tvö fjöll, líkt og til að
marka þær fjarðlægðir tíma
og rúms, sem þessi myndheimur draumsins skapar
í fletinum. Það er vandasamt að setja
svo fáa þætti saman þannig að
þar náist fram sú myndræna spenna,
sem er lífsneisti góðrar myndlistar, en
það tekst Jónasi Viðar með ágætum
í flestum myndanna. "Lesmál" (nr.
3), "Cane rosso" (nr. 8) og "Piltur og stúlka"
(nr. 10) eru sterkar samsetningar, og á sama hátt
er gott jafnvægi í myndum eins og "fjallkona"
(nr. 1) og "í fjarska (nr. 7) sem er einna serkasta
verkið á sýningunni. Þessi málverk,
sem virðast svo auð við fyrstu sýn, reynast
þannig hlaðin spennu og styrk frumaflanna, sem skilar
sér vel til hins þolinmóða áhorfanda.
Einföld en vel unnin sýningarskrá er til
fyrirmyndar, og gott dæmi þess að ekki þarf
endilega að leggja mikinn kostnað til að koma
almennum upplýsingum til skila. Sú framsetning
sem hér er notuð er einkar fróðleg,
bæði hvað varðar feril listamannsins, sem
og stutt hugleiðing Guðmundar Odds um þá
myndlist sem hann hefur verið að vinna að og sýnir
hér. Jónas Viðar fer vel af stað með
þessari fyrstu einkasýningu sinni á suðvesturhorninu,
og er rétt að benda listunnendum á að
líta hér inn á næstunni; þessi
ungi listamaður á væntanlega eftir að
verða virkur þáttakandi í listheiminum
um komandi ár.
Eiríkur
Þorláksson
|
